NS trekt miljoenen uit voor tegemoetkoming slachtoffers WOII transporten

De NS gaat een financiële tegemoetkoming betalen aan 6.000 overlevenden en nabestaanden van slachtoffers van de Holocaust tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dat maakte de Commissie Individuele Tegemoetkoming Slachtoffers WOII Transporten NS woensdag bekend.

De commissie onderzocht de afgelopen maanden onder leiding van Job Cohen welke mensen in aanmerking komen voor een tegemoetkoming en hoe hoog dit bedrag zou moeten zijn. Het rapport met de bevindingen van de commissie werd in het Spoorwegmuseum overhandigd aan NS president-directeur Roger van Boxtel.

De NS gaat de 500 overlevenden van de door NS in opdracht van de Duitse bezetter uitgevoerde transporten een bedrag van 15.000 euro per persoon uitkeren. Voor nabestaanden stelt de NS een bedrag tussen de 5.000 en 7.500 euro per persoon of gezin beschikbaar afhankelijk van de verwantschap en de geboortedatum.

Financiële compensatie

In november 2018 maakte de NS bekend een onafhankelijke onderzoekscommissie in te stellen. Deze kreeg bij installatie de opdracht aan NS een advies uit te brengen over de vraag hoe het bedrijf een individuele tegemoetkoming aan overlevenden en directe nabestaanden van het handelen van NS tijdens de Tweede Wereldoorlog kan vormgeven.

“Een ontzettend lastige opdracht”, aldus voorzitter Job Cohen. “Geen bedrag is hoog genoeg om het leed wat deze mensen is aangedaan weg te nemen. Het is dan ook geen compensatie, maar een tegemoetkoming. Wat het verder lastig maakte is dat er weinig onderzoek is gedaan naar de rol van NS tijdens de Tweede Wereldoorlog. We hebben veel bronnen geraadpleegd, waaronder het NIOD (Nederlands Instituut voor Oorlogs Documentatie). Verder hebben we gekeken naar soortgelijke regelingen in het buitenland, zoals die van de Franse spoorwegen en Duitse industriële concern als Krupp en AEG. Maar eigenlijk boden die niet meer dan inspiratie.”

Een van de aanbevelingen uit het rapport van de commissie is dan ook om meer onderzoek te doen naar het handelen van de NS in oorlogstijd. Verder noemde Cohen de beperkingen van het onderzoek. “Alleen de Joodse bevolking, Roma en Sinti zijn in het advies opgenomen. Daarnaast is het belangrijk om ook de mensen te benoemen en te herdenken die inmiddels zijn overleden, maar wel te maken kregen met de verschrikkingen van de Holocaust.”

Salo Muller

NS president directeur Roger van Boxtel zei na het in ontvangst nemen van het rapport dat NS alle adviezen van de commissie overneemt. “Ik wil vooral ook Salo Muller bedanken die ons attent maakte op de transporten die NS in de Tweede Wereldoorlog uitvoerde in opdracht van de Duitsers en deze ook in rekening bracht bij de bezetter.”

Muller zelf was ook aanwezig bij de overhandiging van het rapport. In een emotionele toespraak gaf hij aan niet blij te kunnen zijn met de uitkomst van het onderzoek, maar wel opgelucht dat er een advies is dat wordt overgenomen en een tegemoetkoming.

Lees ook:

Job Cohen leidt NS-commissie vergoeding voor Holocaust-slachtoffers
NS gaat schadevergoeding betalen aan Holocaust-slachtoffers