CDA vraagt om extra dubbeldekkers als oplossing voor spoorplafond

Om de groei van het aantal treinreizigers op te vangen, zou Tweede Kamerlid Mustafa Amhaouch (CDA) graag zien dat dubbeldekkers de standaard worden bij de aanschaf van nieuwe treinen. Dit maakt hij duidelijk in Kamervragen die hij heeft gesteld naar aanleiding van het bericht van NS over het aankomende spoorplafond. NS waarschuwde onlangs dat het spoor naar verwachting al vanaf 2027 vol is. 

Het is niet voor het eerst dat het CDA-Kamerlid pleit voor dubbeldekkers. Al in april stelde hij voor het zogenaamde pas-toe-of-leg-uit-principe toe te passen, zodat investeringen in dubbeldekstreinen de standaard worden. Bij dit principe moeten organisaties verantwoording afleggen als ze een standaard besluiten niet toe te passen. Maar hij heeft op dit moment nog geen toelichting gezien van de NS op de vragen die hij en D66-Kamerlid Rutger Schonis stelden over de investeringen in dubbeldekstreinen. Staatssecretaris Stientje van Veldhoven heeft beloofd dit naar de Tweede Kamer te sturen.

De nieuwe intercity’s van het type ICNG die NS heeft besteld en volgend jaar moeten instromen, zijn enkeldekstreinen. Een van de voordelen van dit materieel is dat enkeldekstreinen vaak als beter toegankelijk worden beschouwd. Volgens Amhaouch zijn er echter innovatieve oplossingen beschikbaar om dat op te lossen.

Verwachting

Nadat onlangs de NS-cijfers over het eerste halfjaar van 2019 bekend werden, bleek dat de trein als reismogelijkheid nog sneller aan populariteit lijkt te winnen dan vooraf verwacht. Terwijl in de Nationale Markt- en Capaciteits Analyse (NMCA) wordt gesteld dat het plafond pas in 2030 wordt bereikt, verwacht NS dit al drie jaar eerder. Dit tot verrassing van de woordvoerder spoor binnen het CDA.

Amhaouch wil dan ook van de betrokken ambtsvrouw weten hoe het kan dat de NS een andere prognose hanteert dan de NMCA. Dit is van belang omdat die laatste analyse gebruikt wordt om te bepalen welke infrastructuur noodzakelijk is. Tevens vraagt Amhaouch of Van Veldhoven de prognoses van NS betrouwbaar vindt en van welke prognose zij nu uit zal gaan.

Vragen

1. Kent u het bericht ‘Halfjaarcijfers NS: Reizigersgroei zet door, spoorplafond in zicht’, 16-8-2019, https://nieuws.ns.nl/halfjaarcijfers-ns-reizigersgroei-zet-door-spoorplafond-in-zicht/
2. Op welke modellen, cijfers en berekeningen zijn de nieuwe prognoses van de NS gebaseerd? Is hoeverre zijn deze prognoses betrouwbaar? Welke prognose vindt u het meest betrouwbaar en van welke prognose gaat u uit, die van de NMCA of van de NS?
3. Hoe kan het dat de uit de prognose van de NS blijkt dat het plafond in 2027 wordt bereikt en in de Nationale Markt en Capaciteits Analyse (NMCA) die door het Rijk gehanteerd wordt bij het bepalen van de noodzakelijke infrastructuur dit 2030 is?
4. Kunt u aangeven wat precies de verschillen in de modellen zijn? Hoe wordt in de prognoses van de NS en de NMCA bijvoorbeeld rekening gehouden met mogelijke veranderingen in de elementen economische groei en tevredenheid over het vervoermiddel trein?
5. Kunt u aangeven waar op gebaseerd is dat als de trend van het eerste halfjaar doorzet het plafond zelfs al in 2025 kan worden bereikt? Wat is de oorzaak hiervan?
6. Kunt u de top 10 trajecten aangeven waar het capaciteitsprobleem het grootst is en zal toenemen? Hoeveel van de capaciteitsproblemen van de top 10 vallen buiten de spits?
7. Wat vindt u van de bewering van Van Boxtel (president-directeur NS) dat het budget voor ProRail versneld beschikbaar moet komen om knelpunten in de infrastructuur voor 2027 op te lossen? Is dit inderdaad nodig, zo ja waar blijkt dit uit?
8. Voor hoeveel geld zijn er nieuwe treinen besteld in de afgelopen vijf jaar? Hoeveel is hiervan vervangt materiaal en hoeveel additioneel materiaal?
9. Kunt u aangeven wat op dit moment de verhoudingen zijn in de investeringen in enkel- en dubbeldekstreinen en hoe deze verhouding zich de afgelopen vijf jaar hebben ontwikkeld?
10. Bent u het met de CDA-fractie eens dat om capaciteit op het spoor te bevorderen het verstandig zou zijn dat het pas-toe-of-leg-uit-principe wordt toegepast, zodat investeringen in dubbeldekstreinen als de standaard worden gezien? Kunt u het antwoord toelichten?
11. Kunt u aangeven wanneer de op het VAO Spoor van 18-4-2019 toegezegde afschrift van de toelichting van de NS op de vragen die spelen over investeringen in dubbeldekstreinen naar de Kamer wordt gestuurd?
12. Kunt u aangeven hoe het staat met het beperken van de piekdrukte in de trein door druktes te verspreiden via gewijzigde aanvangstijden, bijvoorbeeld door collegetijden of werktijden beperkt te verschuiven? Bent u gesprek met werkgevers en onderwijsinstellingen om de handen ineen te slaan om het reismoment te spreiden? Hoeveel prioriteit heeft deze oplossingsrichting voor u?