‘Trein in plaats van vliegtuig bespaart 8,35 miljoen ton CO2-uitstoot’

Wanneer reizigers massaal de trein zouden pakken in plaats van het vliegtuig om van de ene Europese stad naar de andere te reizen, zou er tot 10 procent minder CO2 worden uitgestoten. Een besparing van 8,35 miljoen ton. Dat blijkt uit een maandag verschenen onderzoek door de Rebel Group in opdracht van ProRail. In de top 10 van trajecten met de grootste besparing staat de verbinding Londen-Amsterdam bovenaan met ruim 1,9 ton minder CO2-uitstoot dan het vliegtuig.

In de top 10 van trajecten met de potentieel grootste besparing staan de verbinding Londen-Parijs (1,2 ton), Lissabon-Madrid (1,06 ton), Düsseldorf -Londen (0,6 ton), Stockholm-Kopenhagen, Amsterdam-Parijs, Frankfurt-Londen, Wenen-Frankfurt, Parijs-Frankfurt en Amsterdam-Frankfurt. Het is voor het eerst dat het potentieel aan Co2-reductie van de trein is berekend voor heel Europa. Tot nu toe werd vooral naar een land of naar de reductie wereldwijd gekeken.

Binnenlandse vluchten

De onderzoekers van Rebel Group berekenden het verschil in uitstoot op basis van het aantal vluchten en passagiers in 2018. Hierbij werden zowel binnenlandse vluchten als internationale vluchten in de Europese lidstaten meegenomen. In 2018 reisden circa 630 miljoen mensen met het vliegtuig binnen de EU en veroorzaakten daarmee een CO2-uitstoot van 76 miljoen ton. 485 miljoen mensen reisden met het vliegtuig van de ene lidstaat naar de andere en 145 miljoen reizigers stapten op een binnenlandse Europese vlucht. Het ging hierbij alleen om Frankrijk, Duitsland, Italië, Spanje en het Verenigd Koninkrijk.

De berekeningen houden rekening met bestemmingen die niet per trein te bereiken zijn, zoals de Canarische eilanden, Corsica, De Balearen of Griekenland. Voor 43 procent van de CO2-uitstoot door vliegreizen is de trein om die reden geen alternatief. Simpelweg omdat er geen rails op zee liggen. Het merendeel van de CO2-emissies is voor rekening van vliegroutes met een lengte van meer dan 800 kilometer. Deze vluchten zorgen voor een uitstoot van 67,6 miljoen ton, bijna 85 procent van de totale uitstoot van vliegtuigen in de EU. Juist op deze trajecten heeft de trein de meeste moeite om te concurreren met het vliegtuig. Vooral vanwege de reistijd die, op enkele uitzonderingen na, langer is met de trein. De potentiële besparing is op deze trajecten dan ook relatief klein volgens Rebel: 1,6 miljoen ton.

Op de middellange vluchten tussen 300 en 800 kilometer bedraagt de potentiële CO2-besparing 6,3 miljoen ton op een uitstoot van 11,9 miljoen ton. Volgens Rebel kunnen vrijwel alle korte vluchten tot 300 kilometer worden vervangen door een trein en zou de huidige 0,3 miljoen ton uitstoot dus volledig kunnen worden bespaard. De totale vermindering van de CO2-uitstoot met 8,4 miljoen ton is volgens de onderzoekers alleen te realiseren in het meest gunstige scenario, als de Europeanen in groten getale voor de trein kiezen. Ter vergelijking: in Nederland alleen werd in 2018 door het wegverkeer 5,6 miljoen ton CO2 uitgestoten.

Ticketverkoop

Om deze besparingen te realiseren zijn volgens de studie geen investeringen nodig van honderden miljarden euro’s in een Europees netwerk van hogesnelheidslijnen. De grootste winst zou te boeken zijn met het ontwikkelen van Europese reisinformatie en een ticketverkoop die veel beter aansluit op de behoefte van de internationale reiziger.

ProRail verwacht dat de studie kan helpen om de trein als alternatief voor het vliegtuig op de kaart te zetten. Tot nu toe is er in het Europese klimaatplan de Green Deal weinig aandacht voor internationaal reizigersvervoer per trein. Afgelopen week stuurde minister van Nieuwenhuizen nog een position paper naar de Europese Commissie met een tiental suggesties. En ook vanuit Brussel zelf wordt inmiddels gewerkt aan een nieuw strategisch plan met meer aandacht voor de trein als alternatief voor het vliegtuig. Elisabeth Werner van DG Move lichtte hiervan afgelopen week al een tipje van de sluier op het International Rail Summit in Warschau.