Koolmees over jaarcijfers verliesmakend NS: “Reizigers teleurgesteld”
De Nederlandse Spoorwegen komt uit op een verlies van 304 miljoen euro over afgelopen jaar. Dat meldt President-Directeur Wouter Koolmees bij de presentatie van de jaarcijfers vanochtend. Het verlies kwam met name door het wegblijven van de reizigers door het toenemende thuiswerken. Ook moest NS noodgedwongen de dienstregeling aanpassen door het personeelstekort. Koolmees stelt dat de NS “de reiziger heeft teleurgesteld.”
Vooral in september kampte de NS met grote problemen. De NS schrapte in die maand veel treinen als gevolg van het dringende personeelstekort. De dienstregeling werd voor de rest van de maanden van het jaar aangepast zodat uitval meer werd voorkomen. “Hierin hebben we de reiziger tekort gedaan”, zegt Koolmees.
Koolmees zegt positieve signalen te zien bij de werving van nieuwe medewerkers, maar dat betekent zeker niet dat het personeelstekort is opgelost. “De training voor machinisten bedraagt elf maanden, en die van conducteurs ook snel drie maanden. De opleidingen zitten nu vol, maar dat kost tijd.”
NS had vorig jaar meer dan 7.000 vacatures, waarvan er ruim 5.000 zijn vervuld. In totaal kreeg het bedrijf bijna 51.000 sollicitaties binnen. Ongeveer een op de tien kandidaten is aangenomen, van wie ruim de helft in het tweede deel van het jaar. Dan gaat het onder meer om 350 conducteurs, 487 machinisten en ruim 1.700 medewerkers van stationswinkels.
“Eén derde van onze werknemers is boven de 50 jaar”, zegt Koolmees. Volgens de NS-topman betekent dat de NS volop moet doorgaan met de werving om soortgelijke problemen als afgelopen jaar in de toekomst te voorkomen.
Hyperspits
Mensen werken sinds de pandemie meer thuis en dat heeft ook invloed op de inkomsten van de NS. Volgens de spoorvervoerder zijn nog altijd 15 tot 20 procent minder reizigers ten opzichte van 2019. Met name op maandag, woensdag en vrijdag zijn de treinen minder vol.
Toch betekent het thuiswerken niet dat de treinen rustiger zijn. Volgens Koolmees kampt de NS met een “hyperspits”. De treinen zijn hierdoor drukker dan ooit. “De spits is nog extremer dan in 2019, doordat mensen op dezelfde dag en op dezelfde tijd naar kantoor gaan. Wij proberen met kortingstickets reizigers te verleiden om buiten de spits te reizen. Dit moeten we in de toekomst verder onderzoeken.”
De dienstregeling is inmiddels ook aangepast op het veranderende reisgedrag. Zo rijden bijvoorbeeld op vrijdag minder treinen. Dit biedt mogelijk ook weer ruimte op personeelsvlak. “We kunnen medewerkers misschien makkelijk verlof verlenen door de meer flexibele dienstregeling”, zegt Koolmees. De dienstregeling zal naar verwachting ook niet meer verder afgeschaald worden door personeelstekorten. “We zullen vanaf nu de dienstregeling stap voor stap verbeteren.”
Overheidssteun
Het resultaat uit normale bedrijfsactiviteiten, zoals het treinvervoer, kwam door het uitblijven van de reiziger en het personeelstekort uit op een verlies van 304 miljoen euro. Dat bedrag is ongeveer gedekt door een vergoeding van de overheid voor het laten rijden van treinen in coronatijd. Ook ontving de NS nog andere financiële meevallers. Onder de streep maakte het vervoersbedrijf toch een winst van 586 miljoen euro.
Ondanks het positieve resultaat verwacht Koolmees “een stevig gesprek met de staatssecretaris” over de prestaties van de NS. Aan Vivianne Heijnen, staatssecretaris van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, zijn meerdere kamervragen gesteld over de tegenvallende prestaties van de NS. “Het is logisch dat wij verantwoording moeten afleggen”, zegt Koolmees. De NS gaat met het ministerie in onderhandeling over de komende concessieperiode en de financiële bijdrage daarvoor vanuit het Rijk. Daar zitten nog wel een aantal verschillen, maar Koolmees verwacht dat ze daar uit gaan komen.
“De komende jaren zullen voor NS financieel uitdagend blijven”, meldt Koolmees. “Dit komt door de hoge inflatie, structureel lagere reizigersaantallen en onzekerheid over energieprijzen. We zijn op meerdere manieren bezig om het financiële gat te dichten.” De totale schuld van de spoorvervoerder is opgelopen tot 1,8 miljard. Koolmees verwacht dat dit bedrag de komende jaren nog verder zal oplopen.
Op lange termijn verwacht Koolmees verbetering. “Door demografische en economische ontwikkelingen verwachten we dan meer reizigers. Vanaf de nieuwe concessieperiode (2025 red.) zullen wij herstel laten zien”, besluit de NS-topman.
Lees ook:
