Meeste kansen voor verduurzaming liggen bij elektrificatie stadsvervoer

VIDEO – Voor de verduurzaming van het openbaar vervoer liggen op korte termijn de meeste kansen in de elektrificatie van het wegverkeer in stedelijk gebied. Dit is vanwege de relatief beperkte behoefte aan energieopslag in batterijen bij korte afstanden. “De actieradius van elektrische bussen is vaak nog een knelpunt. Ook speelt gewicht een rol. De bussen zijn vaak zwaar door de batterijen”, dat zei onderzoeker Mark Bolech van TNO tijdens BusVision 2014 in Utrecht.

TNO heeft in in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu scenario’s opgesteld voor de toekomstige mix van energiedragers voor de transportsector. De scenario’s geven een beeld van de verschillende manieren waarop het klimaatdoel voor de verkeerssector van 60 procent minder CO2-uitstoot in 2050 kan worden gehaald, met tussenliggende resultaten voor 2020 en 2030.

Bekijk hier het video-interview met Mark Bolech:

Laadinfrastructuur

Een grootschalige uitrol van elektrisch busvervoer voor stedelijk gebied en de toepassing voor langere afstanden is volgens TNO nog niet zonder meer mogelijk. Een voorwaarde is onder meer de grootschalige uitrol van laadinfrastructuur in stedelijk gebied. Daarnaast vereist de toepassing voor langere afstanden doorbraken in batterijcapaciteit en -kostenverlaging.

Bolech: “Uit ons onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat de verwarming van elektrische bussen enorm veel extra energie kost, soms wel eenderde deel. Daarnaast heeft de accu aan het einde van de levensduur nog maar tachtig procent van de capaciteit. Dat betekent dat de actieradius lager wordt.”

Veiligheid

Voor de toepassing van waterstof in het verkeer is een succesvolle uitrol van een tankinfrastructuur nodig. TNO benadrukt in het onderzoek dat hiervoor EU-samenwerking nodig is. Daarnaast is de de perceptie van veiligheid door het publiek een belangrijk aandachtspunt. Ook de kosten van waterstof kunnen een beperking vormen, gezien het relatief Well-to-Wheel rendement in vergelijking met batterij elektrische voertuigen.

Well-to-Wheel wil zeggen dat zowel emissies van het voertuig zelf (Tank-to-Wheel) als emissies die vrijkomen tijdens winning en het raffinageproces of de productie van elektriciteit (Well-to-Tank) worden meegenomen. “Bij een waterstofbus is het op dit moment zo dat het hele principe van de bus heel erg duur is. De aanschaf kost rond de één miljoen euro waar een accubus rond de drie ton kost”, aldus de onderzoeker.

Duurzaamheid

Voor biobrandstoffen is de mate van duurzaamheid een belangrijk aandachtspunt. De CO2-uitstoot van biobrandstoffen is kleiner dan die van fossiele brandstoffen, maar de productie van biobrandstof anderzijds ook weer belasten waardoor de schadelijke uitstoot ongeveer gelijk blijft. Daarnaast speelt de beperkte beschikbaarheid van gewassen een rol.

TNO ziet een mogelijke oplossing het gebruik van laagwaardige (afval)grondstoffen in plaats van gewassen. Een belangrijke voorwaarde voor het succes is de beschikbaarheid van duurzame biomassa, vanwege concurrentie met andere sectoren zoals de luchtvaart.

Beschikbaarheid brandstoffen

De winst die behaald kan worden met het rijden van gasbussen in het OV is beperkt volgens Bolech. “Het rijden op gasbussen levert ongeveer tien procent voordeel op in CO2 en heeft eigenlijk geen voordelen op het gebied van schadelijke uitstoot. Dus mogelijkheden voor verduurzaming van het OV met gasbussen is beperkt.”

Er is in Nederland al veel ervaring opgedaan met het rijden van gasbussen. Bij de uitrol van de infrastructuur is volgens TNO veiligheid een belangrijk aandachtspunt. Ook speelt het toepassen van duurzame bronnen voor het gebruik van gas een rol. De mogelijk beperkte beschikbaarheid van biomassa kan hierbij een belemmering vormen.

Marieke van Gompel

Lees ook:

• Bekijk hier de presentatie van Mark Bolech
• Meer nieuws over BusVision 2014