Thalys (foto: Thalys)

Wat schieten we op met nóg meer langeafstandsreizen?

Thalys snelt voorbij op het spoor. Foto: Thalys

Het pleidooi om juist minder spoorlijnen aan te leggen om mobiliteit te verduurzamen, wakkerde dit jaar een discussie aan. Die reacties hebben Vincent Wever aan het denken gezet, schrijft de adviseur van Goudappel in zijn eindejaarsblog voor OVPro.

BLOG – “Willen we echt wat doen aan klimaatverandering, dan moeten we af van de focus van nieuwe hogesnelheidslijnen dwars door Europa.” In een notendop was dat mijn pleidooi eerder dit jaar bij Railforum. Het voelde een beetje als het hol van de leeuw. En zelden heb ik zoveel reacties gehad als op dat verhaal. Die reacties hebben me aan het denken gezet.

Minder infrastructuur

Het balletje begon in augustus dit jaar een beetje te rollen. Carlo van de Weijer, nooit vies van een knuppeltje in het hoenderhok, stelde dat een dicht HSL-net in Europa geen alternatief was voor het vliegverkeer. En ondanks dat het niet bepaald een uitdaging was om zijn verhaal vervoerkundig onderuit te schoffelen, was mijn conclusie naar aanleiding van zijn verhaal toch best genuanceerd: “Ja, Carlo heeft gelijk dat duizenden kilometers extra HSL niet nodig zijn om het klimaatprobleem aan te gaan; nee, we gaan het ook niet winnen met een gokje op duurzame kerosine.”

Railforum gaf me het podium om dat verhaal nog eens extra uit te komen leggen. Ik heb die kans met beide handen aangegrepen. Want linksom of rechtsom: de grootschalige aanleg van infrastructuur, bedoeld voor lange afstanden – of het nu voor de weg, het spoor, de lucht of voor mijn part hyperloop of maglev is – is niet het meest effectieve antwoord om mobiliteit minder te laten uitstoten.

Wegenlobbyclub

Ik ben de eerste om toe te geven dat mijn pleidooi nog beter had gepast voor een wegenlobbyclub. Maar laten we wel wezen: dat maakt het gelijk minder spannend. Iedereen weet inmiddels wel dat ongebreidelde automobiliteit leidt tot allerlei ongewenste maatschappelijke bijeffecten. Oók als die auto straks massaal elektrisch wordt. Maar spoorlijnen? Daar kun je toch moeilijk op tegen zijn?

En toch: wat schieten we ermee op als we nóg meer langeafstandsreizen faciliteren waar vooral mensen met hogere inkomens van profiteren? Het zijn namelijk met name die mensen (en laat ik de hand ook maar in eigen boezem steken) die gebruik maken van dat soort verbindingen. Terwijl het echte sociale antwoord dat OV zou moeten geven – namelijk het mogelijk maken van reizen voor grote groepen van de samenleving daar waar het ook echt nodig – vaak vergeten wordt. Want hoeveel buitenwijken en dorpen, of we ze nu kansenwijk of krimpgebied noemen, zijn er wel niet verstoken van goed openbaar vervoer?

OV heeft toekomst

Willen we daarom echt iets aan klimaatverandering én sociale inclusie doen, dan wordt het tijd dat we onze focus verleggen. Van de flashy vergezichten met de spitse windtunnelneuzen van hogesnelheidstreinen naar good old bus, tram, metro én de fiets. Kies daarbij radicaal voor een beleid van nabijheid met voldoende banen en voorzieningen daar waar mensen wonen en het effect versterkt zich. Heeft het OV dus toekomst? Jazeker. Is dat op de plek waar de meeste aandacht naar uit gaat? Zeker niet.

Misschien zal je dit pleidooi associëren met consuminderen. En hoewel ik ervan overtuigd ben dat we als (westerse) mensheid inmiddels de grote economische groei wel achter ons hebben gelaten, denk ik dat we nog een wereld te winnen hebben als het gaat om het fatsoenlijk ontsluiten van reisrelaties. Alleen ligt die wereld vaak gewoon om de hoek.

Vincent Wever (foto: Goudappel)

Vincent Wever is adviseur openbaar vervoer bij Goudappel.

Auteur: Vincent Wever (Goudappel)

4 reacties op “Wat schieten we op met nóg meer langeafstandsreizen?”

Pat Rick|29.12.21|14:07

Wat schieten we op met dit soort opmerkingen? Behalve met exposure voor Goudappel en de auteur?
We zien eigenlijk een falen om een lange termijnvisie te ontwikkelen op het OV, waar men de komende jaren aan kan werken. In plaat daarvan komt men met hap-snap oplossingen, om te komen tot een onsamenhangend OV-systeem, zoals nu erkend in Amsterdam. Dus zouden dit soort adviseurs ook minder naar hun volgende opdracht, maar meer naar de lange termijn moeten kijken. Zelfde geldt ook voor het KiM

Pat Rick|29.12.21|14:14

Er wordt te veel verdiend aan niks doen of minimale vooruitgang. Terwijl de mobliliteitsbehoefte juist groeit en gefaciliteerd moet worden. Door de digitalisering gaan we juist meer zaken doen en kennis uitwisselen, wat uiteindelijk leidt tot meer reizen.

Herinrichting van het OV systeem: in de Randstad gaan de regionale lijnen naar Randstad-rail of worden metro (zoals Hoekse Lijn). NS krijgt de lijnen in de provincie terug, zodat men komt tot een goed integraal systeem met aansluiting op HSLs.

Pat Rick|29.12.21|14:20

HSL-lijnen moeten zo goed mogelijk worden benut. Dus eerst naar uurdienst naar Parijs en Londen. Daarna naar halfuurdienst. Aansluiting op Duitse HSL-net is essentieel en had nu besloten moeten worden, maar de milieubeweging/GroenLinks was te druk bezig met wensdenken om reizigers onder de 750km het vliegtuig uit te jagen. Nu hebben ze hun kans op aansluiting op DeutschlandTakt verprutst (en komen ze nu op het idee dat men dan maar niet moet reizen). Echt een zwaktebod

Cedric Lemmer|30.12.21|15:53

HSL’s kunnen wel eens overrated zijn tov spoorverbindingen t/m 200km/h. Daarnaast heb je met spoor het nadeel dat vanwege een pandemie of terrorisme één land hele internationale lijnen plat kan leggen zoals Frankrijk nu met de Eurostar. Ook wordt de ontwikkeling van elektrische vliegtuigen over het hoofd gezien. Met 10-15 jaar vliegen de eerste vliegtuigen al met >100 pax. cap. het continent rond. In dat geval is het beter de kleine vliegvelden goed per spoor te hebben ontsloten.

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.

Wat schieten we op met nóg meer langeafstandsreizen? | OVPro.nl
Thalys (foto: Thalys)

Wat schieten we op met nóg meer langeafstandsreizen?

Thalys snelt voorbij op het spoor. Foto: Thalys

Het pleidooi om juist minder spoorlijnen aan te leggen om mobiliteit te verduurzamen, wakkerde dit jaar een discussie aan. Die reacties hebben Vincent Wever aan het denken gezet, schrijft de adviseur van Goudappel in zijn eindejaarsblog voor OVPro.

BLOG – “Willen we echt wat doen aan klimaatverandering, dan moeten we af van de focus van nieuwe hogesnelheidslijnen dwars door Europa.” In een notendop was dat mijn pleidooi eerder dit jaar bij Railforum. Het voelde een beetje als het hol van de leeuw. En zelden heb ik zoveel reacties gehad als op dat verhaal. Die reacties hebben me aan het denken gezet.

Minder infrastructuur

Het balletje begon in augustus dit jaar een beetje te rollen. Carlo van de Weijer, nooit vies van een knuppeltje in het hoenderhok, stelde dat een dicht HSL-net in Europa geen alternatief was voor het vliegverkeer. En ondanks dat het niet bepaald een uitdaging was om zijn verhaal vervoerkundig onderuit te schoffelen, was mijn conclusie naar aanleiding van zijn verhaal toch best genuanceerd: “Ja, Carlo heeft gelijk dat duizenden kilometers extra HSL niet nodig zijn om het klimaatprobleem aan te gaan; nee, we gaan het ook niet winnen met een gokje op duurzame kerosine.”

Railforum gaf me het podium om dat verhaal nog eens extra uit te komen leggen. Ik heb die kans met beide handen aangegrepen. Want linksom of rechtsom: de grootschalige aanleg van infrastructuur, bedoeld voor lange afstanden – of het nu voor de weg, het spoor, de lucht of voor mijn part hyperloop of maglev is – is niet het meest effectieve antwoord om mobiliteit minder te laten uitstoten.

Wegenlobbyclub

Ik ben de eerste om toe te geven dat mijn pleidooi nog beter had gepast voor een wegenlobbyclub. Maar laten we wel wezen: dat maakt het gelijk minder spannend. Iedereen weet inmiddels wel dat ongebreidelde automobiliteit leidt tot allerlei ongewenste maatschappelijke bijeffecten. Oók als die auto straks massaal elektrisch wordt. Maar spoorlijnen? Daar kun je toch moeilijk op tegen zijn?

En toch: wat schieten we ermee op als we nóg meer langeafstandsreizen faciliteren waar vooral mensen met hogere inkomens van profiteren? Het zijn namelijk met name die mensen (en laat ik de hand ook maar in eigen boezem steken) die gebruik maken van dat soort verbindingen. Terwijl het echte sociale antwoord dat OV zou moeten geven – namelijk het mogelijk maken van reizen voor grote groepen van de samenleving daar waar het ook echt nodig – vaak vergeten wordt. Want hoeveel buitenwijken en dorpen, of we ze nu kansenwijk of krimpgebied noemen, zijn er wel niet verstoken van goed openbaar vervoer?

OV heeft toekomst

Willen we daarom echt iets aan klimaatverandering én sociale inclusie doen, dan wordt het tijd dat we onze focus verleggen. Van de flashy vergezichten met de spitse windtunnelneuzen van hogesnelheidstreinen naar good old bus, tram, metro én de fiets. Kies daarbij radicaal voor een beleid van nabijheid met voldoende banen en voorzieningen daar waar mensen wonen en het effect versterkt zich. Heeft het OV dus toekomst? Jazeker. Is dat op de plek waar de meeste aandacht naar uit gaat? Zeker niet.

Misschien zal je dit pleidooi associëren met consuminderen. En hoewel ik ervan overtuigd ben dat we als (westerse) mensheid inmiddels de grote economische groei wel achter ons hebben gelaten, denk ik dat we nog een wereld te winnen hebben als het gaat om het fatsoenlijk ontsluiten van reisrelaties. Alleen ligt die wereld vaak gewoon om de hoek.

Vincent Wever (foto: Goudappel)

Vincent Wever is adviseur openbaar vervoer bij Goudappel.

Auteur: Vincent Wever (Goudappel)

4 reacties op “Wat schieten we op met nóg meer langeafstandsreizen?”

Pat Rick|29.12.21|14:07

Wat schieten we op met dit soort opmerkingen? Behalve met exposure voor Goudappel en de auteur?
We zien eigenlijk een falen om een lange termijnvisie te ontwikkelen op het OV, waar men de komende jaren aan kan werken. In plaat daarvan komt men met hap-snap oplossingen, om te komen tot een onsamenhangend OV-systeem, zoals nu erkend in Amsterdam. Dus zouden dit soort adviseurs ook minder naar hun volgende opdracht, maar meer naar de lange termijn moeten kijken. Zelfde geldt ook voor het KiM

Pat Rick|29.12.21|14:14

Er wordt te veel verdiend aan niks doen of minimale vooruitgang. Terwijl de mobliliteitsbehoefte juist groeit en gefaciliteerd moet worden. Door de digitalisering gaan we juist meer zaken doen en kennis uitwisselen, wat uiteindelijk leidt tot meer reizen.

Herinrichting van het OV systeem: in de Randstad gaan de regionale lijnen naar Randstad-rail of worden metro (zoals Hoekse Lijn). NS krijgt de lijnen in de provincie terug, zodat men komt tot een goed integraal systeem met aansluiting op HSLs.

Pat Rick|29.12.21|14:20

HSL-lijnen moeten zo goed mogelijk worden benut. Dus eerst naar uurdienst naar Parijs en Londen. Daarna naar halfuurdienst. Aansluiting op Duitse HSL-net is essentieel en had nu besloten moeten worden, maar de milieubeweging/GroenLinks was te druk bezig met wensdenken om reizigers onder de 750km het vliegtuig uit te jagen. Nu hebben ze hun kans op aansluiting op DeutschlandTakt verprutst (en komen ze nu op het idee dat men dan maar niet moet reizen). Echt een zwaktebod

Cedric Lemmer|30.12.21|15:53

HSL’s kunnen wel eens overrated zijn tov spoorverbindingen t/m 200km/h. Daarnaast heb je met spoor het nadeel dat vanwege een pandemie of terrorisme één land hele internationale lijnen plat kan leggen zoals Frankrijk nu met de Eurostar. Ook wordt de ontwikkeling van elektrische vliegtuigen over het hoofd gezien. Met 10-15 jaar vliegen de eerste vliegtuigen al met >100 pax. cap. het continent rond. In dat geval is het beter de kleine vliegvelden goed per spoor te hebben ontsloten.

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.