Realtime monitoren drukte stations helpt om reizigers beter te spreiden

Het spreiden van reizigers in de trein of metro begint op het station. Door drukte realtime inzichtelijk te maken, kunnen per perron gerichte maatregelen worden getroffen. Dat kan door in- en uitcheckdata te combineren met beeldherkenning, zegt Mathijs Voorend van Thales. Met bestaande camera’s kan zelfs worden gemeten of anderhalve meter afstand wordt gehouden.

Monitoren van drukte op stations is niet nieuw, maar sinds de uitbraak van het coronavirus plots wel een stuk relevanter. “Nu is druk al snel té druk. Als je dit als vervoerder of stationsbeheerder kunt meten, kan je bijvoorbeeld roltrappen stilzetten of perrons afsluiten. Of reizigers, voordat zij onderweg zijn, vragen een half uur later te vertrekken”, aldus Voorend.

Hongkong

Thales houdt zich al langer bezig met IT-systemen die drukte omzetten in data. Samen met de Hongkongse vervoerder MTR werd enkele jaren terug een systeem ontwikkeld om met in- en uitcheckdata realtime te bepalen hoeveel reizigers op een specifiek metroperron staan. “Je weet hoeveel mensen er in een metro passen, wat de dienstregeling is, of er een voertuig vertraagd is, en hoe lang het na inchecken lopen is naar het perron. Op die manier kan je berekenen hoeveel mensen er staan te wachten.”

In Hongkong dient het systeem om het serviceniveau op een van de drukste netwerken ter wereld te verbeteren. De data bieden namelijk ook inzicht in de wachttijd op het perron en het aantal reizigers dat een metro voorbij moet laten gaan omdat er geen plek meer is. MTR gebruikt die gegevens om reizigers te ‘sturen’ door informatie te geven over verwachte drukte. Als het ’s ochtends druk is op een bepaalde lijn, zal dat in de middag waarschijnlijk ook zo zijn.

MTR leerde hierdoor over het gedrag van hun reizigers. De vervoerder zag dat sommige reizigers bijvoorbeeld eerst twee haltes terug reisden – de verkeerde kant op – naar een rustiger station. Voorend: “Die extra reistijd is het blijkbaar voor sommigen waard om het halfuur daarna een zitplek te hebben.”

Beeldherkenning

Nu is een Hongkongs metrostation niet te vergelijken met pakweg Amsterdam Centraal, waar treinreizigers vanaf hetzelfde incheckpoortje uit tal van perrons kunnen kiezen. Daarom ontwikkelde Thales ook een systeem waarmee bestaande camera’s continu meten hoeveel mensen op een bepaald deel van een perron of in een stationshal staan. Zo kan er worden ingegrepen als het bij de roltrappen druk is, maar aan het einde van het perron niet.

Tekst loopt door onder de afbeelding.

Het gaat om beeldherkenning en niet om gezichtsherkenning, benadrukt Voorend. “Het is puur een algoritme die een persoon herkent en onderscheidt van een prullenbak, hond of koffer. Er wordt gemeten hoeveel mensen er per vierkante meter zijn en hoe dicht zij op elkaar lopen.” Op die manier kan ook worden bepaald of anderhalve meter afstand wordt gehouden. Daarnaast kunnen de camera’s herkennen of bagage is achtergelaten, of er agressie is, en of iemand een mondkapje draagt.

De twee systemen dienen als aanvulling op elkaar en bieden samen een goed inzicht in reizigerspatronen. Check-ins zeggen namelijk niet alles over de vele perrons waar reizigers heen gaan, terwijl camera’s niet ieder hoekje in beeld hebben. “Gecombineerd kan je makkelijk bepalen waar het druk is en op welke momenten. Daar kan je op sturen en communiceren. Het is aan vervoerders wat zij hiermee doen.”

Gegevens delen

Tijdens grote drukte of evenementen is er vaak de behoefte om data te delen met andere partijen zoals de politie. Of om als vervoerder met behulp van camera’s van de gemeente rondom de stations en fietsenstallingen inzicht te hebben op reizigers richting de treinen. Thales ontwikkelde hiervoor het Secured Sharing platform waarmee al deze data veilig bij elkaar kunnen worden gebracht en gesegmenteerd kan worden gedeeld.

“NS levert bijvoorbeeld de in- en uitcheckdata aan, de gemeente de verkeerslusdata rondom het station en ProRail meet hoe zwaar de trein is. Als je dat combineert, ontstaat er een beeld van hoe druk het is én gaat worden”, legt Voorend uit. Het grote voordeel hierbij is volgens hem dat de eigenaar van de data altijd de controle houdt met wie, wat, en wanneer data wordt gedeeld. Zodat conducteurs op Utrecht Centraal geen onnodige informatie kunnen inzien van Amsterdam Centraal, en de politie pas toegang krijgt als er echt iets misgaat.