GVB herkent zich niet in kritisch rapport Noord/Zuidlijn

Voor bijna 40 procent van de inwoners van Noord-Amsterdam is de persoonlijke OV-situatie verslechterd sinds de komst van de Noord/Zuidlijn een jaar geleden. Dat blijkt deze week uit een onderzoek van Motivaction en mobiliteitsdeskundige Rob van der Bijl. In een reactie laat vervoerder GVB echter weten zich niet in het rapport te herkennen. Eigen onderzoek en de OV-klantenbarometer zouden juist uitwijzen dat reizigers positief zijn. Bovendien blijft het aantal reizigers groeien. 

In het onderzoek zijn 521 Amsterdammers gevraagd naar hun mening over de Noord/Zuidlijn en het nieuwe OV-netwerk in Amsterdam. Dit onderzoek zorgde voor enkele opvallende conclusies. Ten eerste maakt 2 procent van de inwoners van de gemeente Amsterdam dagelijks gebruik van de nieuwe lijn. En hoewel de meerderheid de lijn zelf leuk vindt voor de stad, klinkt vooral uit Noord-Amsterdam ook gemor. In dit stadsdeel vindt 39 procent dat zijn persoonlijke OV-situatie erop achteruit is gegaan.

Van der Bijl wijst erop dat Noord slechts twee metrostations heeft, die op flinke afstanden liggen van de oostelijke en westelijke flanken van dit stadsdeel. Bovendien wordt de stedelijke omgeving van Noord nu veel minder goed ontsloten dan door het oude busnetwerk, dat fijnmaziger was. Afgelopen juli werd besloten om het ‘visgraatmodel’ in te voeren in Amsterdam, waardoor veel buslijnen werden gestrekt. Daardoor slingeren bussen minder door de wijken.

Klachten

Deze Noord-Amsterdammers klagen met name over het uitgedunde netwerk, slechte aansluitingen en over een duurdere ritprijs. Van de critici stelt bijna de helft langer onderweg te zijn en 41 procent is meer geld kwijt. Terwijl hier juist relatief veel mensen wonen met kleinere beurzen die afhankelijk zijn van het openbaar vervoer. Bovendien vindt circa een kwart dat de pendelbussen onpraktisch zijn en klagen bewoners over een onveilig gevoel op de metrostations in Noord.

Tegelijkertijd is het gebruik van de Noord/Zuidlijn in geen enkel stadsdeel van Amsterdam zo groot, namelijk 14 procent. Dit verbaast de onderzoekers niet. “De afhankelijkheid van de Noord/Zuidlijn is in Noord-Amsterdam het gevolg van een drastische wijziging in het OV-net, waarbij directe buslijnen naar Amsterdam Centraal Station zijn vervangen door pendelbussen die Noord-Amsterdammers naar de twee Noord-stations moeten brengen en niet meer naar Amsterdam Centraal.”

Ongelijkheid

Voor mobiliteitsdeskundige Van der Bijl werden in dit onderzoek verschillende vermoedens bevestigd. Weliswaar heeft Amsterdam-Zuid beter OV gekregen door de komst van de Noord/Zuidlijn en de herstructurering van het net, maar dat is ten koste gegaan van het openbaar vervoer in Noord en van delen van West. Juist de armere stadsdelen zijn dus getroffen en hier worden reizigers geconfronteerd met langere reistijden of een duurdere prijs, omdat ze gedwongen worden om te reizen via de metro.

Dit is geen ontwikkeling die alleen in Amsterdam merkbaar is, want volgens hem worden er regelmatig OV-investeringen voorgesteld waarbij de inwoners met krappere beurzen buiten de boot vallen. En het is dus ook niet volledig aan te rekenen aan de stadsvervoerder, aangezien GVB een opdracht uit moet voeren binnen het bestaande budget. Dat budget wordt elk jaar lager. Van der Bijl: “We zien nu dat de grenzen in zicht komen. Je kunt hier niet eindeloos mee doorgaan, zonder dat het OV verslechtert.”

Forse groei

Het GVB brengt hier tegenin dat op de Noord/Zuidlijn de reizigersaantallen blijven groeien. In september 2018 reisden circa 88.000 reizigers per dag in deze metro en dat is in juni 2019 gegroeid tot 105.000 reizigers per dag. Bovendien wordt de drukte in de stad door de ondergrondse verbinding beter verspreid. “Door de Noord/Zuidlijn is nu meer lucht ontstaan bij tram, zodat daar extra groei in de komende jaren kan worden opgevangen.”

Al voor de metro ging rijden, waarschuwde de vervoerder dat niet iedereen beter af zou zijn. Een klein deel van de reizigers moet bijvoorbeeld vaker overstappen. Maar het merendeel zou erop vooruitgaan. Het onderzoek van Motivaction wijst uit dat 28 procent van alle Amsterdammers zeer tevreden is over zijn persoonlijke OV-situatie sinds de komst van de Noord/Zuidlijn. 57 procent merkt geen verslechtering, maar ook geen verbetering.

GVB: “Met de ontwikkeling en de groei van de stad worden in het vervoersplan keuzes gemaakt die voor de het merendeel van onze reizigers beter uitpakken en de stad bereikbaar en leefbaar houden. Dat laat onverlet dat we, samen met de gemeente Amsterdam en onze opdrachtgever Vervoerregio Amsterdam, met aandacht blijven we kijken hoe dingen beter kunnen; bereikbaarheid is daarbij een belangrijk aandachtspunt.”

Lees ook:

Aanpassingen aan Amsterdamse busnetwerk na klachten Noord/Zuidlijn