Staking streekvervoer gaat door

De geplande staking in het streekvervoer komende maandag en dinsdag gaat definitief door. De voorzieningenrechter heeft hiervoor groen licht gegeven. Met het kort geding probeerden vervoerders Arriva, Connexxion, Keolis, EBS en Qbuzz de 48-uursstaking tegen te houden, die is gepland door vakbonden FNV Streekvervoer en CNV Vakmensen.

De landelijke staking start maandagochtend vroeg en duurt tot dinsdagavond laat. Het werk zal niet louter worden neergelegd door buschauffeurs en machinisten die onder de cao OV vallen, maar ook door de buschauffeurs, stewards en machinisten op wie de cao ‘multimodaal vervoer’ van toepassing is.

Onrechtmatige staking

Het pleidooi van de Vereniging Werkgevers Openbaar Vervoer (VWOV) was dat de staking van de vakbonden ‘onrechtmatig’ is en op dit moment in de onderhandelingen ook nog niet relevant. Een staking zou voor de vakbonden geen middel zijn, maar een doel op zich. De vakbonden daarentegen droegen aan dat de staking juist een laatste middel was, omdat de twee partijen op dit moment ‘uitonderhandeld’ zijn.

De rechter is van mening dat werkgevers door de staking voor het blok gezet zijn en gelooft ook dat deze actie voor zowel werkgevers als voor derden nadelige gevolgen en hinder zullen veroorzaken. Reizigers kunnen namelijk twee dagen geen gebruik maken van het streekvervoer. Maar dat de daarmee gemoeide schade en hinder zodanig is dat een verbod vanuit maatschappelijk oogpunt dringend noodzakelijk is, is niet voldoende aannemelijk geworden. In dit geval weegt het recht om te staken zwaarder, vindt de rechter.

Conflict

Tijdens de rechtszaak werd snel duidelijk dat de twee partijen op een groot aantal punten lijnrecht tegenover elkaar staan. De advocaat van de werkgevers sprak over een ‘onredelijke houding van de bonden’, waar de advocaten van de vakorganisaties juist aandroegen dat de werkgevers ‘geen enkel steekhoudend argument hebben’ waarom de staking niet zou mogen doorgaan.

Een groot probleem voor de werkgevers is dat de vakbonden na het afwijzen van het onderhandelingsresultaat weer nieuwe eisen zou hebben ingebracht. Nadat de voorzieningenrechter om een voorbeeld vroeg, noemde VWOV-voorzitter Fred Kagie het voorstel voor netto vijf minuten pauze na elke twee uur werken. Hierop klonk gemor in de rechtbank en bij de aanwezige vakbondsbestuurders – dit voorstel zou absoluut niet nieuw zijn.

In ieder geval menen de werkgevers meer tijd nodig te hebben om de voorstellen door te rekenen en bijvoorbeeld uit te zoeken wat zo’n pauze van 5 minuten voor financiële effecten heeft. “We kunnen dat niet op de achterkant van een sigarendoosje uitrekenen”, aldus Kagie. “Daarvoor hebben we echt meer tijd nodig.” De vervoerders vragen drie weken de tijd. Maar in de ogen van Paula Verhoef, onderhandelaar namens FNV Streekvervoer, zijn die berekeningen tijdens eerdere overleggen allang gemaakt. In januari werd al een onderhandelingsresultaat bereikt, maar leden wezen dit af.

Schade

Buschauffeurs en treinmachinisten leggen het werk neer op de eerste twee dagen van de meivakantie. Volgens de vakbonden een verstandig moment, maar in de ogen van Qbuzz, Connexxion, EBS, Arriva en Keolis juist erg ongelukkig. Daardoor worden er namelijk veel toeristen getroffen, die het OV gebruiken om bijvoorbeeld naar de Efteling of naar de Keukenhof te reizen. De tweedaagse staking werd bestempeld als ‘maatschappelijk ontwrichtend’. De vakorganisaties brachten hier tijdens het kort geding tegenin dat het juist veel minder druk is in de vakantieperiode.

Naar schatting kost de komende staking 5,5 tot 6 miljoen euro. Dit komt bovenop de staking in januari die al ongeveer 2,5 miljoen heeft gekost. De vakbonden ontkenden niet dat de staking voor overlast zal zorgen, maar gaven meerdere keren aan dat ze geen andere optie zagen. Daarbij was de oplossing volgens FNV en CNV simpel: kom tegemoet aan de gestelde eisen en de staking is onmiddellijk van de baan.

Voorzieningenrechter

De rechter heeft nu geoordeeld dat de werknemers het recht hebben om te staken. Wel gaf ze advies aan de bonden en vervoerders na afloop van het kort geding. “Ik ga mij niet uitspreken over de duur van een plaspauze of de werkdruk van buschauffeurs. Dus wat mijn uitspraak ook wordt, jullie moeten er echt met elkaar uitkomen.”

In een reactie laat de VWOV weten erg teleurgesteld te zijn in de uitkomst voor reizigers. “We moeten vanaf dit punt kijken hoe we verder gaan in de onderhandelingen”, aldus Kagie.