‘Stel punctualiteitscijfers spoor realtime beschikbaar’

De ChristenUnie wil dat ProRail de punctualiteitscijfers per spoor zo snel mogelijk openbaar maakt, zo mogelijk realtime. De partij stelde Kamervragen nadat de Raad van State vorige week bepaalde dat staatssecretaris Wilma Mansveld van Infrastructuur en Milieu geen punctualiteitscijfers van passagierstreinen op hoeft te vragen bij ProRail. ChristenUnie vindt dat de cijfers niet bedrijfsvertrouwelijk zijn en dat bijvoorbeeld reizigersorganisaties ze moeten kunnen gebruiken voor hun analyses.



RTL Nieuws had de staatssecretaris op grond van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) om informatie uit de database gevraagd. 

De staatssecretaris wees het verzoek af, omdat zij de gevraagde informatie niet in het bezit heeft. Ook gaf ze als tegenargument aan dat ProRail, beheerder van de database, niet onder haar verantwoordelijkheid werkzaam is.

Punctualiteitscijfers

RTL Nieuws had de staatssecretaris gevraagd om diverse gegevens openbaar te maken over de punctualiteit van passagierstreinen over de jaren 2009, 2010 en 2011. RTL Nieuws wil hiermee controleren of de zogenoemde punctualiteitscijfers kloppen die de vervoerders hierover zelf openbaar maken. ProRail houdt in een database bij of de treinen die in Nederland rijden te vroeg, op tijd, of te laat vertrekken en aankomen.

Een informatieverzoek op grond van de Wob kan worden gericht aan een bestuursorgaan, of tot een bedrijf dat onder de verantwoordelijkheid van een bestuursorgaan werkt. Nu ProRail geen bestuursorgaan is, kwam de vraag op of zij haar werkzaamheden dan uitoefent onder verantwoordelijkheid van de staatssecretaris. 

Naar het oordeel van de Raad van State is dat niet het geval.

Zeggenschap

ProRail hoeft zich bij haar werkzaamheden niet te richten naar opdrachten van de staatssecretaris. 

De bevoegdheden van de staatssecretaris die voortvloeien uit de concessie die aan ProRail is verleend, het aandeelhouderschap van de Staat en de subsidierelatie met ProRail zijn ‘ieder op zichzelf beschouwd’ niet zodanig dat de staatssecretaris directe zeggenschap heeft over de uitvoering van de werkzaamheden door ProRail.

Gelet hierop leidt ook het samenstel van deze bevoegdheden er niet toe dat de staatssecretaris directe zeggenschap heeft over ProRail. De staatssecretaris hoefde daarom de gevraagde informatie niet bij ProRail op te vragen en op grond van de Wob te beoordelen of die informatie openbaar kon worden gemaakt, aldus de Raad van State.

Verantwoordelijkheid

De rechtbank in Amsterdam oordeelde in juli 2013 dat uit het samenstel van bevoegdheden die de staatssecretaris heeft ten aanzien van ProRail blijkt dat de staatssecretaris een ‘overwegende invloed heeft op ProRail’ en dat ProRail daardoor kan worden aangemerkt als een bedrijf dat onder de verantwoordelijkheid van de staatssecretaris valt. 

De Raad van State heeft met de uitspraak de eerdere uitspraak van de rechtbank vernietigd. Tegen de uitspraak van de Raad van State is geen hoger beroep mogelijk.