‘Spoorwegpolitie lost werkelijke problemen niet op’
COLUMN – De vakbonden en reizigersorganisatie Rover voeren maandag actie om te proberen de spoorwegpolitie in een of andere vorm terug te laten keren. Dit is symboolpolitiek die de aandacht afleidt van de echte problemen. De NS-directie moet met de Nationale Politie goede afspraken maken, of deze herbevestigen. Daarnaast dient de conducteur weer zichtbaar in de trein te zijn voor de reizigers. Dat zegt Rikus Spithorst van Maatschappij Voor Beter OV.
Lees hieronder zijn column.
Een conducteur spreekt reizigers aan. Even later zit hij versuft op de grond, met z’n bril aan diggelen en een snee in zijn gezicht. Een speciale spoorwegpolitie had dit niet kunnen voorkomen. Een andere conducteur wordt een paar dagen na een akkefietje met een zwartrijder tijdens het winkelen in de stad opgezocht door de zwartrijder in kwestie en een stel vriendjes. De conducteur loopt flinke klappen op. Ook dit had door een speciale Spoorwegpolitie niet kunnen worden voorkomen.
Oplossen probleem
De gebeurtenissen zijn verschrikkelijk, en de oplossing van het probleem is knap ingewikkeld. En voor de goede orde: ik zal nooit suggereren dat een conducteur die zijn werk goed doet een simpele baan heeft. Hij wordt helaas meermalen geconfronteerd met lastige situaties. Hij checkt niet alleen de kaartjes van lieve omaatjes, maar moet soms ook zwartrijders noteren en mensen aanspreken op hun gedrag.
De heroprichting van een speciale spoorwegpolitie, al dan niet als onderdeel van de nieuwe Nationale Politie, voegt weinig toe. Er gaat wel een verkeerd signaal van uit, namelijk dat het OV veel gevaarlijker is dan een winkelcentrum of een sportkantine. Er bestaat immers ook geen speciale Boodschappenpolitie, en van de Korfbalpolitie heb ik ook nog nooit gehoord.
Afspraken
Kijk nou eens naar de vervoerbedrijven in de grote steden. Wanneer daar op de tram problemen zijn, hebben die voor de politie de allerhoogste prioriteit. Daarvoor heb je geen GVB-politie nodig, maar gaat het om goede afspraken. En dat geldt ook voor de spoorwegen. Er hoeven niet twee agenten in een hokje op het station te zitten.
Voldoende surveillance op het station en afspraken over snelle aanwezigheid van agenten die bijvoorbeeld een door de conducteur aangehouden zwartrijder na aankomst op het station overnemen, en ook een reiziger die optreedt bij wangedrag moet op de juiste steun kunnen rekenen. Dáár gaat het om. Afspraken! En op plaatsen waar zich veel mensen bevinden, hoort ook meer politietoezicht aanwezig te zijn. Dat geldt voor het station, maar evenzeer voor het winkelcentrum of het uitgaansgebied. Het is aan de politie en zijn korpsleiding om de juiste prioriteiten te stellen.
Preventie
Maar is het vangen van daders wel de enige oplossing? Ik vind van niet. Ik zie vooral veel nut in preventie. Het voorkomen van zwartrijden. Het ontmoedigen van agressie, diefstal en vandalisme. Hoe dan? Door treinpersoneel dat zichtbaar is. Zwartrijders moeten er niet mee wegkomen dat het af en toe betalen van de boete voordeliger is dan het kopen van treinkaartjes omdat je meestal toch geen conducteur ziet.
Ik wil op de trein een conducteur die een oogje in het zeil houdt, zodat groepen jongelui hun medereizigers het leven niet zuur maken. Conducteurs die voor passagiers met een tweedeklas kaartje in de Eerste Klas een uitstel van betaling uitschrijven in plaats van ze, tot irritatie van de passagiers die wél extra betalen, te matsen. En ik wil die conducteur ook vaak zien. We hebben een steekproef gedaan. Je ziet als reiziger grofweg eens per vier uur een conducteur door de trein komen. Dat is natuurlijk een schandalig slechte score.
Zichtbaarheid
De NS-directie moet met de Nationale Politie goede afspraken maken, of deze herbevestigen. En de conducteur moet weer de voor de reizigers zichtbare baas op de trein zijn. Het rijdend personeel zou eerst eens de hand in eigen boezem moeten steken. Actievoeren voor de terugkeer van de Spoorwegpolitie komt sympathiek over, maar is slechts symboolpolitiek. En meer niet.
Rikus Spithorst, voorzitter van de Maatschappij voor Beter OV
Lees ook:
