CNV wil jaar pauze voor alle aanbestedingstrajecten in het OV

CNV Vakmensen wil dat alle lopende aanbestedingstrajecten in het openbaar vervoer met minimaal een jaar worden opgeschort. De vakbond heeft hierover een brief gestuurd naar het samenwerkingsverband van decentrale ov-autoriteiten (DOVA).

De coronacrisis vraagt nu alle aandacht van OV-bedrijven, stelt Hanane Chikhi, landelijk onderhandelaar openbaar vervoer bij CNV Vakmensen. Bovendien vreest zij dat lopende aanbestedingen slecht uit kunnen pakken voor personeel en reizigers. Nu doorgaan is volgens haar ‘zeer onverstandig’. “We pleiten daarom voor een pas op de plaats, een pauze van minimaal een jaar. Dat geeft tijd en ruimte en hopelijk zicht op financieel betere tijden.”

Rust en duidelijkheid

Er lopen op dit moment meerdere aanbestedingstrajecten, andere starten de komende tijd. Het gaat bijvoorbeeld om de concessies Zaanstreek-Waterland, Fryslan, Zuid Holland Noord, Rijn-Waal, West Brabant en de treinconcessie Ede-Amersfoort.

De uiterste datum waarop vervoerders zich kunnen inschrijven voor de concessie Zaanstreek-Waterland is inmiddels vier weken uitgesteld. Het aanbestedingsproces wordt voorlopig nog niet helemaal stopgezet; de Vervoerregio Amsterdam gaat de komende tijd bepalen hoe het aanbestedingsproces vervolgd zal worden.

Chikhi benadrukt dat OV-bedrijven nu teveel aan hun hoofd hebben. “De coronacrisis vergt alle aandacht, ook bij de vervoersbedrijven die graag in deze tijd hun vitale rol op een zorgvuldige manier willen kunnen blijven vervullen. Het uitstellen van aanbestedingstrajecten zorgt voor rust en duidelijkheid bij de ov-bedrijven en alle werknemers. Dat is hard nodig nu.”

Gevolgen lange termijn

Zeker ook omdat de coronacrisis al financiële gevolgen heeft voor de vervoersbedrijven, vertelt Chikhi. “Dat betekent dat OV-bedrijven minder of zelfs geen ruimte zullen hebben om te investeren in een beter openbaar vervoer in de regio.” Bovendien, zegt ze, maken ze zich grote zorgen over hun verdere inkomsten en is het onduidelijk wat de gevolgen op de lange termijn zullen zijn. Dat maakt het ook niet makkelijk om geld vrij te maken.

Verder wijst CNV Vakmensen op de personele gevolgen van concessiewisselingen, in het bijzonder voor medewerkers in ondersteunende functies. Door de coronacrisis zullen OV-bedrijven niet meer de financiële ruimte hebben om voor een goed vangnet te zorgen, vreest de onderhandelaar OV. “Er gaan dan grote groepen mensen tussen wal en schip vallen. Dat moeten we met elkaar voorkomen. In deze tijd die naar alle waarschijnlijkheid tot een recessie zal leiden, moeten we het risico op verlies van banen zoveel mogelijk zien te verkleinen.”

Vragen bij marktwerking

De crisis dwingt ook tot herbezinning, vindt Chikhi. Deze periode kan volgens haar benut worden om opnieuw te kijken wat we van het openbaar vervoer in de provincie verwachten, maar ook wat de provincies over hebben voor goed en betrouwbaar openbaar vervoer.

Ze roept betrokken partijen ook om na te denken over de huidige manier van aanbesteden. “Het openbaar vervoer wordt terecht gezien als een vitaal onderdeel van onze samenleving. We moeten intussen wel goed beseffen dat álle OV-bedrijven, niet één uitgezonderd, in handen zijn van buitenlandse moederbedrijven. Allemaal worden deze in hun eigen thuismarkt geconfronteerd worden met dezelfde crisis, waarvan het maar de vraag is of deze moeders bij kunnen springen. Wij pleiten niet voor het afschaffen van marktwerking, maar deze crisis geeft wat ons betreft wel aanleiding hier nog eens goed naar te kijken.”