Openheid nodig voor eerlijke beoordeling kwaliteit van OV
Realtime informatie dient onvoorwaardelijk beschikbaar te zijn. Op deze manier kunnen ontwikkelaars handige apps maken voor de reiziger én is het beter mogelijk om de werkelijke vervoersprestaties te meten. De Tweede Kamer heeft vorige week een motie aangekomen, waarin ook NS de opdracht krijgt om die informatie aan te leveren. Het is treurig dat er een Kamermotie voor nodig is om de spoorsector zo ver te krijgen dat deze informatie wordt gedeeld. Dat zegt Rikus Spithorst van Maatschappij Voor Beter OV.
Lees hieronder zijn column.
COLUMN – Vandaag breek ik een lans voor Stefan de Konink en René Lukassen. Strijders voor openheid in het openbaar vervoer. Betere reisinformatie is een speerpunt voor Stefan de Konink, en om dat doel te bewerkstelligen, dient real time informatie onvoorwaardelijk beschikbaar te zijn. Pas dan kunnen allerlei knappe computerboys en -girls met prachtige apps de reiziger voorzien van exact de informatie waarover die wil beschikken.
Dus niet alleen antwoord op de vraag ‘hoe laat komt mijn bus en waar moet ik overstappen naar de dierentuin’, maar ook vragen als ‘welke trein naar Breda heeft een toilet aan boord’, ‘hoe laat moet ik op pad om niet in een uitpuilende metro te hoeven reizen’ of ‘hoe groot is de kans dat ik op de lijn Groningen – Zwolle vertraging oploop en moet ik wel of niet zekerheidshalve de auto dus maar nemen’.
Openheid
Die openheid heeft wat mij betreft nog een andere functie. Het wordt veel beter mogelijk om de werkelijk geleverde prestaties van vervoerders te meten. Dat is handig voor de opdrachtgevers, zoals provincies en de staatssecretaris, maar ook voor andere betrokkenen. Een gemeentebestuur kan zien hoe vaak de treinen naar de stad in kwestie uitvallen. Schiphol kan zien hoe vaak het gebeurt dat treinen het vliegveld met vertraging bereiken. Reizigersorganisaties kunnen dan zien of de treinen wel uit het afgesproken aantal treinstellen (of beter: rijtuigen) bestaan.
Er kan dan direct een verband worden gelegd tussen door reizigers met een app ingestuurde klachten en de lengte van de trein of metro. Voor al die mooie dingen is het beschikbaar zijn van alle broninformatie een voorwaarde. De Tweede kamer heeft de afgelopen week een motie aangenomen, waarin ook de NS de opdracht krijgt om die informatie te leveren. Eigenlijk is het treurig dat er een Kamermotie voor nodig is om de spoorsector eindelijk zo ver te krijgen dat de informatie wordt gedeeld.
Real-time informatie
Stefan de Konink van Stichting Open Geo heeft bewerkstelligd dat de real-time informatie van het stads- en streekvervoer al op grote schaal beschikbaar is. En ook een spoorbedrijf als Arriva laat precies zien, waar zijn treinen zich bevinden. Heel goed. Nu de spoorsector nog. ProRail en het ministerie zijn al heel lange tijd in een juridisch gevecht verwikkeld met RTL-journalist René Lukassen, die terecht alle brongegevens op tafel wil. Kort gezegd: ProRail en ministerie vinden niet dat ze de prestaties van de NS mogen openbaren. Dat staat zo in de afspraken.
Maar als de NS ook maar een beetje bereid is om verantwoording af te leggen over zijn prestaties, pakt Timo Huges de telefoon en belt naar ProRail en het ministerie met de mededeling dat de gegevens gewoon kunnen worden gedeeld. Nu is daar een treurige Kamermotie voor nodig. En laten ProRail en de spoorvervoerders maar duidelijkheid geven over de achtergrond van de cijfers. Een opgeheven trein wegens een seinstoring is wat mij betreft iets heel anders dan een trein die is vervallen omdat de conducteur zich heeft verslapen. Voor de draad ermee!
Punctualiteit
Overigens zijn er nu slimme mensen die met een flinke dosis computerhandigheid de prestaties van de trein met een trucje alsnog globaal meten. Niet op basis van de real-time aankomsttijden van treinen, maar op basis van de real-time vertrektijden. Ook die gegevens zijn een soort grove indicatie van de punctualiteit.
Op die manier becijferde het Twitter-account van ICdefect dat de betrouwbaarheid van de HSL-verbinding tussen Amsterdam, Schiphol, Rotterdam en Breda het afgelopen kwartaal fors is verslechterd en dat dat met name komt doordat het aantal uitgevallen treinen zowat is verdubbeld. En ook Rover, Treinreiziger.nl en Voor Beter OV sloegen in dit opzicht de handen ineen. Dus verstoppertje spelen met gegevens is slechts een achterhoedegevecht.
Openheid
En laten we niet vergeten dat het OV wordt verzorgd door monopolisten (al dan niet tijdelijk na een gewonnen aanbesteding) en dat het OV voor een aanzienlijk deel overeind wordt gehouden door een aanzienlijke bijdrage uit de belastingpot. Alleen al om die reden moet maximale openheid worden betracht door vervoerders en de infrabeheerder. Ik zeg dit niet om de vervoerders te treiteren, maar ik vind dit echt. Omdat ook voor het OV geldt dat stiekeme zaken niet in het belang zijn van een behoorlijk bestuurd land en een beschaafde samenleving.
Openheid. En wat mij betreft niet alleen maar over de geleverde punctualiteitsprestaties. Over alles. Hoe kon de renovatie van de Amsterdamse metrotunnel zo gierend uit de klauwen lopen? Waarom kocht de RET trams die zo hoog zijn dat ze niet door de Statentunnel passen, met alle reizigershinder van dien? Hoe kon de NS besluiten om op kosten van de reiziger over te gaan tot een systeem van peperdure eenmalige chipkaartjes terwijl met een geprinte barcode exact hetzelfde kon worden bereikt aangezien op ieder station poortjes komen met barcodelezers voor internationale treinkaartjes?
Waardering
Openheid. Onmisbaar voor het realiseren van eigentijdse reisinformatie voor de klant en eerlijke beoordeling over de kwaliteit en doelmatigheid van de direct of indirect gesubsidieerde vervoerders en infrabeheerder. Daarom mijn waardering van de Stefan de Koninks en René Lukassens van deze wereld!
Rikus Spithorst, voorzitter van de Maatschappij voor Beter OV
Lees ook:
