GS kiezen voor samenvoegen OV-concessies in Oost-Nederland
De Gedeputeerde Staten van Overijssel, Gelderland en Flevoland willen de huidige bus- en treinconcessies herindelen in drie grote concessies. Eind 2023 moeten louter de concessies IJssel-Vecht, Berkel-Dinkel en Rijn-Waal bestaan. Daarvoor hebben zij een definitieve Nota van Uitgangspunten opgesteld.
Een jaar geleden besloten de provincies een verkenning uit te voeren naar de herindeling van de concessies, omdat de grenzen van de provincie nu ook de grenzen voor de concessies vormen. Maar dat past lang niet altijd bij de reizigersstromen, zo merkten de provincies. Onderzoek van zowel de provincies zelf als Goudappel Coffeng heeft nu een keuze voor een indeling in drie concessies aangewezen als beste optie.
Deze nota moet nog deze maand door de Provinciale Staten, maar daarna vormt dit de basis voor het Programma van Eisen. Hiermee kan eind dit jaar de eerste aanbesteding van start gaan.
Busconcessies
Op dit moment bestaan er in de drie oostelijke provincies zeven busconcessies, namelijk IJsselmond, Midden-Overijssel, Twente, Achterhoek-Rivierenland, Arnhem-Nijmegen, Veluwe en de stadsconcessie Lelystad. Als het aan de Gedeputeerde Staten ligt, zijn zij in 2024 allemaal omgevormd in drie grote, provinciegrensoverschrijdende concessies. De aanbesteding IJssel-Vecht komt als eerste, terwijl de concessie Berkel-Dinkel pas eind 2024 van start moet gaat.
Er is voor deze indeling gekozen, omdat de drie concessies een vergelijkbaar aantal inwoners hebben en tegelijkertijd beheersbaar en aantrekkelijk zijn voor de vervoerders. Bovendien is door de provincies gekeken naar de bestaande samenwerkingsregio’s. De provincies willen voor de drie concessies een budget beschikbaar stellen voor ongeveer 100 miljoen per jaar gedurende de looptijd van drie concessies.
Tekst loopt door onder afbeelding
Voordelen
Deze nieuwe indeling van de concessies, heeft in ieder geval verschillende voordelen voor reizigers. Zo heeft onderzoek uitgewezen dat dit zorgt voor een betere aansluiting op reispatronen, waardoor minder overstappen nodig is. Verder zorgt dit voor een grotere consistentie en eenvoud van het OV-product en maakt dit uniforme afspraken over dienstverlening en tarieven mogelijk.
Tevens is de verwachting dat dit efficiëntievoordelen voor vervoerders zal bieden op het gebied van exploitatie. Dit zorgt voor minder grensconflicten en maakt het namelijk gemakkelijker om lijnen te koppelen en om investeringen en nieuwe activiteiten te financieren. Dit laatste is met name in kleinere concessies lastig. Grotere concessies moeten het bovendien eenvoudiger maken om de forse opgave op het gebied van duurzaamheid te klaren.
Einddata concessies
Er zijn wel nog enkele hindernissen. Door de herindeling worden de concessies dusdanig groot dat er verschillende gebieden worden samengevoegd, zoals een zeer stedelijk gebied en een landelijk gebied. Hier moet in de aanbesteding en bij het beheer door de provincies extra goed op gelet worden.
Een tweede nadeel betreft de einddata van de concessies. Die sluit niet naadloos aan bij de startdatum van de verschillende concessies, waarvan de eerste al moet starten in augustus 2020 .Dit bemoeilijkt de herindeling. Om te zorgen dat het vervoer wel goed geregeld wordt, zullen verschillende gemeenten in Gelderland en Overijssel tijdelijk deel uitmaken van de concessie IJssel-Vecht. Zodra het kan worden de gemeentes ingedeeld bij de juiste concessie. Dit zal duidelijk beschreven worden in het Programma van Eisen.
Spoorvervoer
Deze keuze heeft ook gevolgen voor het spoorvervoer in Overijssel, Gelderland en Flevoland. Momenteel maken spoortrajecten deel uit van drie concessies, waarbij de vervoerder ook het busvervoer mag verzorgen. De Gedeputeerde Staten willen de treindiensten Arnhem-Tiel en Arnhem-Winterswijk onderdeel maken van de concessie Rijn-Waal, waarbij de huidige treindiensten Arnhem-Doetinchem en Arnhem-Winterswijk zullen worden samengevoegd. De treindiensten Zutphen-Hengelo-Oldenzaal, Zutphen-Winterswijk en Zutphen-Apeldoorn worden ondergebracht bij de concessie Berkel-Dinkel.
Op dit moment worden vier spoorconcessies apart gegund, namelijk de Valleilijn, de Vechtdallijnen, de lijn Zwolle-Kampen en Zwolle-Enschede. Omdat de concessie voor de Vechtdallijnen pas eindigt in december 2027 en de concessies Zwolle-Kampen en Zwolle-Enschede pas in december 2032, is een herindeling hier voorlopig nog niet aan de orde. Maar het is wel mogelijk dat er op een later moment gekozen wordt om de enkele spoorlijnen in een multimodale concessie onder te brengen.
Alleen de Valleilijn blijft zeker een aparte concessie. Daarvoor is gekozen om omdat deze lijn vooral aansluiting heeft op het hoofdrailnet en niet op buslijnen. Bovendien zou de concessie dan onderdeel gaan uitmaken van de concessie Rijn-Waal, wat inhoudt dat een vervoerder met ‘gewone’ bussen, trolleybussen, dieseltreinen en elektrische treinen te maken zou krijgen. Dat maakt de concessie te complex en risicovol, menen de Gedeputeerde Staten.
Lees hier de Nota van Uitgangspunten van de provincie Gelderland.
Lees ook:
Ps. Één regionale treinconcessie binnen dit gebied is goedkoper en flexibeler dan drie aparte lijntjes met ieder hun eigen organisatie. Zo kunnen treinen en personeel op iedere lijn worden ingezet ipv dat net zoals nu de treinen van Breng, Keolis en Arriva elkaar niet kunnen aanvullen zoals dat bij NS wel kan.
Waarom geen twee aparte grotere treinconcessies? Voeg Tiel-Arnhem-Winterswijk bij Winterswijk-Zutphen-Apeldoorn en Zutphen-Oldenzaal. Omdat Winterswijk een klein emplacement heeft wordt het moeilijk rangeren en opstellen met twee vervoerders.
En bijkomend is, dat het werkpakket van de machinisten gevarieerd blijft ipv één lijntje.
Slechte zaak, Dit sluit de markt compleet voor kleine of nieuwe bedrijven en voor stadsvervoer lelystad word het OV waarschijnlijk veel slechter met de samenvoeging, zoals we bij andere gemeenteconcessies die in streek gepropt zijn ook zien.
Ben benieuwd hoe dit gaat uitpakken en dan vooral de verschillende lijnen van/naar, maar ook in mijn woonplaats Deventer…