NS: keuze voor dubbeldekstreinen niet vanzelfsprekend
Standaard voor dubbeldekkers kiezen bij de aankoop van nieuwe treinen is niet vanzelfsprekend. Dit type materieel is minder toegankelijk is en belast de spoorinfrastructuur meer dan enkeldekstreinen. Daarnaast is een dubbeldekker minder geschikt om op de HSL-Zuid te rijden. Dat blijkt uit een analyse die NS in opdracht van het staatssecretaris Stientje van Veldhoven heeft uitgevoerd naar aanleiding van Kamervragen van het CDA en D66.
CDA-Kamerlid Mustafa Amhaouch (CDA) en D66-Kamerlid Rutger Schonis (D66) pleiten ervoor om bij de aankoop van nieuw treinmaterieel standaard voor dubbeldekkers te kiezen, om de drukte in treinen goed op te kunnen vangen.
Vergelijking dubbeldeks- en enkeldekstreinen
Volgens NS hebben dubbeldekstreinen een aantal nadelen, waardoor er bij de aankoop van de Intercity Nieuwe Generatie-treinen (ICNG) ook bewust is gekozen voor enkeldekstreinen. Zo zijn de dubbeldekstreinen minder goed zelfstandig toegankelijk, zowel bij het in de trein komen als bewegen binnen de trein. De dubbeldekkers hebben hogere aslasten, waardoor vanwege de toenemende frequenties de spoorinfrastructuur meer wordt belast.
Verder blijkt volgens de spoorvervoerder uit klantonderzoeken dat reizigers dubbeldekkers als ‘minder comfortabel’ beoordelen vanwege het schommelen, minder ruimte op het bovendek en een mindere mate van overzichtelijkheid. NS geeft wel aan dat een dubbeldekstrein een grotere capaciteit heeft dan een enkeldekstrein en daardoor beter bruikbaar is voor korte perrons op een druk traject dan langere enkeldekstreinen.
Materieelvloot
“Ons beleid is altijd te kijken naar de specificaties en de technische mogelijkheden en op basis daarvan af te wegen of in een specifieke situatie enkeldeks- of dubbeldeks-materieel besteld moet en kan worden. Onze materieelvloot bestaat uit een combinatie van enkel- en dubbeldekstreinen”, aldus de vervoerder.
Dubbeldekstreinen zijn daarnaast minder geschikt voor inzet op de hogesnelheidslijn, stelt NS. “Aangezien de ICNG zowel op de HSL als het Hoofdrailnet moet kunnen rijden, moet deze geschikte tractie-apparatuur voor zowel 25 kV en 1.500V hebben. In combinatie met de toegankelijkheidseisen (lage instap gelijk aan perronhoogte, red.) betekent dit dat apparatuur op het dak geplaatst wordt.”
“Dit betreft extra stroomafnemers, transformatoren en hoogspanningsschakelaar. Daar is bij dubbeldekstreinen geen ruimte voor. Gezien de wettelijke kaders voor zelfstandige toegankelijkheid van de treinen en het gegeven dat NS geen treinen die afwijken van de marktstandaard wil verwerven is de dubbeldeksoptie voor de HSL afgevallen.” De spoorvervoerder geeft aan daarmee de aanbevelingen op te volgen uit de Parlementaire Fyra-enquête.
Langere treinen
De vervoerder geeft aan om toekomstige groei specifiek op de HSL op te vangen zal NS onder andere frequenties verhogen en langere ICNG-treinen rijden. Ook zijn er al rijtuigen voor de Intercity Brussel besteld. “Door nu een serie te bestellen zijn vanaf 2025, wanneer de rijtuigen van IC direct en de Intercity Brussel het einde van hun levensduur bereiken, 20 nieuwe intercity’s beschikbaar die naast inzet op het binnenlands spoor ook naar Brussel kunnen rijden.”
Lees ook:
TGV Duplex was uitstekend antwoord geweest op dat domme HSL debacle
Jammer die overdreven focus op toegankelijkheid. Alle kaarten moeten worden ingezet op capaciteit. Dit vereist dubbeldekkers, zeker gezien de korte perrons die de Nederlandse stations nu eenmaal hebben icm. met de verwachte reizigersgroei. Goede procesplanners hadden dit moeten zien aankomen. Voor mindervaliden is er een rolstoelbrug op ieder intercity-station beschikbaar.
@Thom: dan pleit je dus voor niet-standaard verkrijgbaar materieel, wat sinds het Fyra-debacle even niet zo’n geweldig idee wordt gevonden.
Wat betreft die belasting op de infrastructuur: veel lichte assen kunnen bij elkaar even veel wegen (of zelfs meer) dan weinig zware assen. Maar maatgevend voor vermoeiingsbelasting (waar het hier om gaat) is vooral de (zeer) zware belasting. Daaróm is dubbeldeksmaterieel zwaarder belastend
Je kunt ook dubbeldekkers bouwen met op een paar plaatsen een grotere vloeroppervlakte bij de deuren zodat er een iets kleiner bovendek ontstaat. Dan is de toegankelijkheid ook gewaarborgd.
Uiteraard heeft een dubbeldekstrein een hogere aslast dan een enkeldekstrein. Als je echter evenveel passagiers wilt vervoeren zal de enkeldekstrein langer moeten worden waarbij de infrastructuur dus net zoveel belast zal worden of zelfs meer dan bij een dubbeldekstrein.